19 września 1939 ludowy komisarz obrony Kliment Woroszyłow, w uzgodnieniu z Biurem Politycznym KC WKP (b), wydał rozkaz utworzenia punktów zbiorczych Orzechowo, Radoszkowice, Stołpce, Tymkowicze, Żytkowicze, Olewsk, Szepietówka, Wołoczyska, Jarmolińce, Kamieniec Podolski (najdalej na zachód wysunięte stacje kolei szerokotorowej) dla tymczasowego gromadzenia jeńców polskich, dalszego ich przemieszczania do dwóch obozów rozdzielczych (w Kozielsku i Putywlu) oraz sukcesywnego przekazywania organom NKWD. Tego samego dnia komisarz bezpieczeństwa państwowego I rangi i ludowy komisarz spraw wewnętrznych Ławrientij Pawłowicz Beria rozkazem nr 0308 powołał Zarząd NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych i Internowanych, zatwierdził etaty oraz powołał na kierownika Zarządu Piotra Soprunienkę i nakazał utworzenie pierwszych obozów dla jeńców polskich: ostaszkowskiego, juchnowskiego, kozielskiego, putywlskiego, kozielszczańskiego, starobielskiego, jużańskiego i orańskiego (później utworzono jeszcze obozy griazowiecki, wołogodzki i suzdalski).
Obozy jenieckie – Kozielsk, Starobielsk, Ostaszków
Rozkazem Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR Ławrentija Berii wyodrębniono spośród polskich jeńców wojennych: oficerów, pracowników wywiadu, sądownictwa, funkcjonariuszy policji,a następnie przeniesiono ich do osobnych obozów. Oficerowie umieszczeni zostali w obozach w Kozielsku i Starobielsku, pozostałe grupy w Ostaszkowie. Aby osiągnąć ten stan, przez pewien czas trwał transfer jeńców pomiędzy obozami.
Według stanu na grudzień 1939 w poszczególnych obozach więziono:
w Kozielsku – 4594 osoby, w tym 5 generałów
Bronisława Bohaterewicza – generał brygady w stanie spoczynku,
Ksawery Czernicki – kontradmirał,
Henryk Minkiewicz-Odrowąż – generał dywizji,
Mieczysław Smorawiński – generał brygady,
Jerzy Wołkowicki – generał brygady (ocalał),
Wacław Jan Przeździecki – generał brygady (ocalał);
ok. 100 pułkowników i podpułkowników, ok. 300 majorów i ok. 1000 kapitanów i rotmistrzów. Mniej więcej połowę jeńców stanowili oficerowie rezerwy, wśród których było m.in. 21 profesorów, docentów i wykładowców szkół wyższych, ponad 300 lekarzy, kilkuset prawników, kilkuset inżynierów, kilkuset nauczycieli i wielu literatów, dziennikarzy i publicystów. Była tu też przetrzymywana jedyna w WP kobieta ppor. pilot Janina Lewandowska, córka gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego.
w Starobielsku – 3894 osoby, w tym 9 generałów:
Leon Billewicz – generał brygady,
Stanisław Haller – generał dywizji,
Czesław Jarnuszkiewicz – generał brygady (ocalał),
Aleksander Kowalewski – generał brygady,
Kazimierz Orlik-Łukoski – generał brygady,
Konstanty Plisowski – generał brygady,
Franciszek Sikorski – generał brygady,
Leonard Skierski – generał dywizji,
Piotr Skuratowicz – generał brygady;
55 pułkowników, 127 podpułkowników, 230 majorów, ok. 1000 kapitanów i rotmistrzów, ok. 2450 poruczników i podporuczników, a ponadto ok. 50 cywilów. Prawie połowę wiezionych stanowili oficerowie rezerwy: ponad 20 profesorów wyższych uczelni, cały bez wyjątku personel naukowy Instytutu Przeciwgazowego WP i prawie cały personel Instytutu Uzbrojenia WP, ok. 400 lekarzy, kilkuset prawników, kilkuset inżynierów, ok. 100 nauczycieli, ok. 600 lotników, wielu działaczy społecznych, kilkudziesięciu literatów i dziennikarzy.
w Ostaszkowie – 6364 osoby, w tym:
240 oficerów policji i żandarmerii oraz 775 podoficerów i 4924 szeregowych policji, 48 oficerów, 72 podoficerów i szeregowców WP oraz Korpusu Ochrony Pogranicza, 189 funkcjonariuszy Służby Więziennej, 9 agentów służb wywiadowczych (Oddziału II Sztabu Głównego WP), 5 duchownych, 35 osadników, 4 kupców, 4 byłych więźniów polskich, 5 pracowników sądownictwa, oraz 54 innych jeńców.