Helge Tramsen

Helge Andreas Boysen Tramsen (1910 – 1979) – duński chirurg, jeden z dwunastu lekarzy, którzy w kwietniu 1943 r. udali się w składzie Międzynarodowej Komisji do Katynia, aby osobiście dokonać sekcji zwłok zamordowanych polskich oficerów i ustalić czas popełnienia zbrodni. Dr Tramsen był jednym z tych członków Komisji Międzynarodowej, którzy po wojnie nie tylko nie wyparli się swego podpisu złożonego w 1943 r. pod dokumentem obwiniającym ZSRR za dokonaną zbrodnię, ale mimo szykan, odważnie głosili prawdę, która w epoce zimnej wojny i rosnącej dominacji sowieckiej, w społeczeństwach Zachodu była bardzo niepopularna.

W czasie pobytu w Katyniu dr Tramsen dokonał wielu sekcji zwłok zamordowanych polskich oficerów z grobów katyńskich i ponad wszelką wątpliwość ustalił, że mord został dokonany na wiosnę 1940 r. W swoim dzienniku tak opisał widok grobów w Katyniu:
[Polscy żołnierze] leżą jak sardynki w starannie ułożonych warstwach, z głowami w tym samym kierunku. Wszyscy leżą na brzuchu z rękami związanymi do tyłu i czaszkami przestrzelonymi również od tyłu.

Dr Tramsen był autorem specjalnego raportu dotyczącego mordu w Katyniu, w którym za ten czyn obarczył ZSRR. Dokument ten został przekazany duńskiemu MSZ, a następnie trafił do Londynu i przekazany został rządowi brytyjskiemu. Dzisiaj znajduje się w brytyjskich archiwach (S.O.E. Poland 102, Subject: Dr Tramsen Report on Katyn).

Działał w dunskim ruchu oporu. Za udział w akcji zbrojnej (atak na niemiecki magazyn broni) został aresztowany, był torturowany i osadzony w obozie pracy przymusowej.

Świadczenie prawdy w sprawie katyńskiej przysporzyło dr. Tramsenowi wielu wrogów i problemów zawodowych w zdominowanej po wojnie przez komunistów Danii. W 1945 r. został bez powodu usunięty z Instytutu Medycyny Sądowej i stał się celem ataków komunistycznych (szkalowanie w lewicowych mediach, wybijanie szyb w jego mieszkaniu, oskarżenia o kolaborację z Niemcami). Były to metody bardzo zbliżone do stosowanych przez komunistów w innych krajach, z tym że Dania, pomimo panoszących się komunistów, nadal była krajem demokratycznym nieokupowanym przez ZSRR, więc dr. Tramsena ominął los innych członków komisji katyńskiej, jak choćby dr Markowa z Bułgarii, którego za udział w badaniu zbrodni katyńskiej skazano na karę śmierci, co z kolei zmusiło go do wycofania swojego podpisu pod raportem katyńskim z 1943 r. i składania kłamliwych oświadczeń obwiniających za ten czyn Niemców.

W roku 1970 zginęła w niewyjaśnionych okolicznościach w Warszawie córka córka dr Tramsena. Utrzymywał, że córka została zamordowana przez agentów sowieckich w akcie zemsty za rolę jaką odegrał w sprawie katyńskiej.

Źródło: wikipedia.pl