Trybunał Norymberski

Katyń w Procesie Norymberskim

W trakcie procesu hitlerowskich zbrodniarzy przed Trybnałem Norymberskim radzieccy oskarżyciele podjęli próbę obciążenia Niemców zbrodnią, którą sami popełnili.
Zgodnie z Deklaracją Moskiewską z dnia 30 października 1943 oraz Porozumieniem międzynarodowym w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, Kartą Międzynarodowego Trybunału Wojskowego podpisaną w Londynie 8 sierpnia 1945 (tekst Porozumienia opublikowany w Dz. U. z 1947 r. nr 63, poz. 367), przedmiotem osądu mogły być jedynie zbrodnie hitlerowskie popełnione w czasie II wojny światowej. Wprawdzie cytowany wyżej dokument posługuje się pojęciem „przestępców wojennych” [Porozumienie… Art.1], ale ogranicza jurysdykcję Trybunału jedynie do zbrodni popełnionych przez przestępców wojennych Osi Europejskiej[Karta Międzynarodowego Trybunału Wojskowego Art.1].
Przesłuchania na początku lipca 1946 niemieckich i radzieckich świadków w sprawie katyńskiej nie pozwoliły na ustalenie niemieckiego sprawstwa tej zbrodni.
W wyroku końcowym Trybunał pominął zarzut popełnienia zbrodni katyńskiej – pozostawił sprawę nierozstrzygniętą i bez komentarza. Taka postawa Trybnału wynikła z jednej strony z ustaleń Porozumienia z Londyn, a z drugiej Związek Radziecki był sojusznikiem Wielkiej Brytanii i USA. Sprawa zbrodni katyńskiej wróciła do świadomości międzynarodowej dopiero pod koniec roku 1950 poprzez działania Komisji Kongresu Stanów Zjednoczonych (Komisja Maddena).

Źródło: Adam Basak, Historia pewnej mistyfikacji. Zbrodnia katyńska przed Trybunałem Norymberskim. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Wrocław 1993, ISBN-83-229-0885-7