Ściśle tajne
Rozkaz operacyjny Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Związku SRR nr 00485
Rozkazuję:
l.Od 20 sierpnia 1937 rozpocząć szeroką operację w celu pełnej likwidacji lokalnych organizacji POW, a przede wszystkim —jej kadry dywersyjno-szpiegowskiej i powstańczej w przemyśle, komunikacji, w sowchozach i kołchozach.
Cała operacja powinna zostać zakończona w ciągu trzech miesięcy, tj. do 20 listopada 1937.
2. Aresztowaniu podlegają:
a) ujawnieni w trakcie śledztwa i dotychczas nie odszukani najaktywniejsi członkowie POW, według załączonej listy;
b) wszyscy pozostali w ZSRR jeńcy wojenni wojska polskiego;
c) uciekinierzy z Polski, niezależnie od czasu przejścia do ZSRR;
d) emigranci polityczni i wymienieni z Polską więźniowie polityczni;
e) byli członkowie PPS i innych polskich antyradzieckich partii politycznych;
f) najaktywniejsza część miejscowych antyradzieckich nacjonalistycznych elementów z polskich rejonów.
3. Operację aresztowań przeprowadzić w dwóch turach:
a) w pierwszej kolejności aresztowaniu podlegają wymienione wyżej kontyngenty pracujących w organach NKWD, w Armii Czerwonej, w zakładach zbrojeniowych, na wydziałach zbrojeniowych wszystkich innych zakładów, w komunikacji kolejowej, śródlądowej, morskiej i lotniczej, w gospodarce energetycznej wszystkich przedsiębiorstw przemysłowych, w zakładach rafineryjnych i gazowniczych.
b) w drugiej kolejności aresztowaniu podlegają wszyscy pozostali, pracujący w przedsiębiorstwach przemysłowych nie mających znaczenia dla obronności kraju, w sowchozach, kołchozach i urzędach.
4. Równocześnie z aresztowaniami rozpocząć pracę śledczą. Podstawowy nacisk w śledztwie kłaść na całkowite zdemaskowanie organizatorów i kierownictwa grup dywersyjnych w celu wykrycia sieci dywersyjnej.
Wszystkich ujawnionych w zeznaniach osób aresztowanych szpiegów, szkodników i dy-wersantów — natychmiast aresztować. Do prowadzenia śledztwa wydzielić grupę specjalną pracowników operacyjnych.
5. Wszystkich aresztowanych, w miarę ujawniania ich winy w trakcie śledztwa, dzielić na dwie kategorie:
a) pierwsza kategoria, do której należy cala szpiegowska, dywersyjna, szkodnicza i powstańcza kadra polskiego wywiadu — podlega rozstrzelaniu;
b) druga kategoria — mniej aktywni z nich — podlegają karze więzienia lub obozu na okres od 5 do 10 lat.
6. Co 10 dni przygotowywać listy osób zaliczonych do pierwszej lub drugiej kategorii, z krótką prezentacją materiałów śledczych i agenturalnych, charakteryzujących stopień winy aresztowanego; następnie listy te kierować do ostatecznego zatwierdzenia przez NKWD ZSRR.
Zaliczenia do pierwszej lub drugiej kategorii, na podstawie materiałów śledczych i agentu-
ralnych, dokonuje ludowy komisarz spraw wewnętrznych republiki, naczelnik UNKWD obłasti albo kraju wraz z odpowiednim prokuratorem — republiki, obłasti, kraju.
Listy kieruje się do NKWD ZSRR po podpisaniu ich przez ludowego komisarza spraw wewnętrznych republiki, naczelnika UNKWD i prokuratora odpowiedniej republiki, kraju i obłasti.
Po zatwierdzeniu list w NKWD ZSRR i przez Prokuratora [Generalnego] Związku [Radzieckiego] wyrok zostaje natychmiast wykonany. Skazani pierwszej kategorii zostają rozstrzelani, a drugiej — wysiani do więzień i obozów, zgodnie ze skierowaniami NKWD ZSRR.
7. Wstrzymać zwalnianie z więzień i obozów kończących odsiadywanie wyroku osób skazanych za szpiegostwo na rzecz Polski. O każdym z takich skazanych przesłać materiał do rozpatrzenia przez osoboje sowieszczanije NKWD ZSRR.
8. Całą pracę nad rozgromieniem POW i wszystkich pozostałych sil polskiego wywiadu umiejętnie i w sposób przemyślany wykorzystać w celu pozyskania nowej agentury po linii Polski.
Przy wyborze agentury szczególną uwagę zwrócić na kroki zabezpieczające organa NKWD przed przeniknięciem do sieci podwójnych agentów polskiego wywiadu.
Listy wszystkich przeznaczonych do zwerbowania agentów wraz z ich wyczerpującą charakterystyką przesyłać do zatwierdzenia naczelnikowi GUGB NKWD, tow. Frinowskiemu.
9. O przebiegu operacji donosić telegraficznie co pięć dni — 1, 5, 10, 15, 20 i 25 dnia każdego miesiąca.
Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych ZSRR Komisarz Generalny Bezpieczeństwa Państwowego – JEŻOW
Moskwa, 11 sierpnia 1937
Źródło: KARTA Nr 11 1992 – Polska operacja NKWD Nikita Pietrow
/Przełożył z rosyjskiego Wojciech Widłak/